Năm 2013 được xem là một năm sôi động với thị trường trái phiếu Việt Nam. Tổng lượng trái phiếu phát hành trong năm qua vượt tổng lượng phát hành giai đoạn 2006-2010. Lãi suất phát hành dao động khoảng từ 10%/năm đến 15%/năm, tập trung chủ yếu ở mức kỳ hạn 2 – 5 năm.
Đánh giá chung
Nợ xấu đang là vấn đề được các ngân hàng quan tâm, đó cũng chính là một trong những lý do cho tình hình tín dụng ảm đạm trong khi ngân hàng lại dư thừa thanh khoản. Các doanh nghiệp đã tìm cách tiếp cần nguồn vốn từ ngân hàng nói riêng và các nhà đầu tư nói chung thông qua việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Không ít doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng lên kế hoạch chào bán trái phiếu cho nhà đầu tư với quy mô 100 tỉ đồng, thậm chí là thấp hơn. Tuy nhiên giới đầu tư tỏ ra khá e dè. Giám đốc tư vấn của một công ty chứng khoán cho hay, họ đã từ chối tư vấn phát hành trái phiếu cho một số doanh nghiệp vì kế hoạch của họ không khả thi.
Thực tế, các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn về việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước. Mặc dù hiện nay các ngân hàng đầu tư mạnh mẽ vào trái phiếu doanh nghiệp song trái phiếu doanh nghiệp cũng có thể trở thành nợ xấu. Hiện nay, trái phiếu đã được cộng chung vào dư nợ và các ngân hàng phân loại trái phiếu như các món vay khác. Trái phiếu chịu sự giám sát của ngân hàng nhà nước. Tuy nhiên chưa có thống kê chính thức nào về tỉ trọng trái phiếu doanh nghiệp trong dư nợ của toàn hệ thống ngân hàng. Nhiều trái phiếu hiện nay không còn là chứng khoán nữa mà đã trở thành giấy nợ.
Phát hành trái phiếu
Tổng lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước năm 2013 đạt 37.600 tỷ đồng với lãi suất phát hành cao nhất là 15,5%/năm và thấp nhất là 9,8%/năm. Báo cáo theo dõi trái phiếu Châu Á mới nhất của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cũng cho thấy Việt Nam vẫn là thị trường trái phiếu có mức tăng trưởng cao nhất trong khu vực, tăng 18,8% so với cùng kỳ năm trước, đạt 25 tỉ USD.
Trong năm 2013, đã có 11 doanh nghiệp lớn phát hành, trong đó 5 doanh nghiệp bất động sản, 2 doanh nghiệp sản xuất và 4 ngân hàng. Một vài doanh nghiệp đã phát hành hai đợt trong cùng một năm. Đặc biệt là Vingroup đã có đợt phát hành 200 triệu trái phiếu trên sở GDCK Singapore (SGX) trong tháng 11/2013.
Nổi bật trong năm 2013 là việc CTCP Tập đoàn Vingroup đã hoàn thành việc phát hành 200 triệu trái phiếu trên sở GDCK Singapore (SGX) và đã chuyển giao trái phiếu cho các nhà đầu tư vào ngày 7/11. Cụ thể, VIC đã phát hành trái phiếu cho 93 nhà đầu tư trong đó chủ yếu bao gồm các nhà đầu tư tổ chức.
Giá phát hành bằng 99,147% mệnh giá và có kỳ hạn trong vòng 4,5 năm. Lãi suất của trái phiếu là 11,625% và được trả lãi mỗi 6 tháng/lần. Ngày đáo hạn trái phiếu là 7/5/2018.
Trái phiếu của VIC được xếp hạng B+/ổn định và B/ổn định bởi các tổ chức xếp hạng tín dụng quốc tế Fitch và S&P. Chỉ sau 6 ngày roadshow chào bán trên toàn cầu, chủ yếu ở các trung tâm tài chính lớn như HongKong, Singapore, London, Los Angeles, Boston và New York và tổng nhu cầu đặt mua vượt gấp nhiều lần quy mô phát hành. Trong thương vụ này, Credit Suisse đóng vai trò là nhà điều phối toàn cầu; Deutche Bank và ING đóng vai trò các ngân hàng đồng thu xếp dựng sổ cho giao dịch.
Số tiền huy động được từ đợt phát hành lần này sẽ được chuyển cho công ty con Vincom Retail và công ty này dự kiến sẽ sử dụng khoản vay chủ yếu cho mục đích phát triển các dự án mới của mình trên toàn quốc. Đây được xem là đợt phát hành trái phiếu quốc tế chuẩn mực đầu tiên từ Việt Nam, nâng độ nhận biết về Vingroup cũng như doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường vốn quốc tế.
Tháng 10/2013, Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam Vinashin và công ty mua bán nợ tài sản tồn đọng của doanh nghiệp (DATC) cùng các bên tư vấn và ngân hàng Citi Bank chính thức phát hành trái phiếu dưới dạng chứng chỉ lưu ký toàn cầu. Chứng chỉ lưu ký toàn cầu do DATC phát hành có bảo lãnh chính phủ để tái cấu trúc các khoản vay 600 triệu USD của Vinashin do Ngân hàng Credit Suisse làm đại lý và ngân hàng thu xếp. Theo thỏa thuận, các nghĩa vụ của Vinashin theo hợp đồng sẽ được đổi lấy trái phiếu DATC phát hành có lãi suất 1%/năm với ký hạn 12 năm. Thanh toán cả gốc lẫn lãi một lần khi đáo hạn.
Những dự báo về thị trường trái phiếu Việt Nam 2014
Vụ Tài chính – ngân hàng, Bộ Tài chính dự báo, năm 2014, sẽ có 30.000 – 35.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) được phát hành ra thị trường. Tuy nhiên, giám đốc đầu tư trái phiếu của một ngân hàng lớn nhận xét, “Lượng cung trái phiếu có vẻ sẽ lớn hơn so với lượng cầu trong năm nay”. Theo nhận định của CTCK NHTMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS), nhu cầu đầu tư trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2014 có thể giảm nhẹ so với 2013, do chênh lệch lãi suất giữa trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu chính phủ bị thu hẹp tương đối mạnh trong năm 2013, cộng với việc Thông tư 02/2012/TT-NHNN với các quy định chặt chẽ hơn về hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của tổ chức tín dụng chính thức có hiệu lực từ tháng 6/2014.
0 Bình luận