“Nhà đầu tư thông minh – Benjamin Graham” Tác phẩm kinh điển về tư vấn đầu tư

Quyển sách “NHÀ ĐẦU TƯ THÔNG MINH (INTELLIGENT INVESTOR) – Benjamin Graham” là một trong “22 cuốn sách về tài chính đáng đọc nhất mọi thời đại” được Bussiness Insider giới thiệu. Chắc hẳn điều khiến đọc giả tò mò muốn tìm hiểu thêm về quyển sách này chính là nó được Bussiness Insider xếp đầu tiên trong danh sách ấy. Điều này đã tạo sức hút vô cùng lớn đối với những nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư chứng khoán. Vì thế, nhiều độc giả đã không chần chừ khi đặt mua cuốn sách này. Và có một điều gần như chắc chắn, sau khi đã đọc xong quyển sách này, đọc giả sẽ hoàn toàn không phải hối hận về quyết định mua sách của mình.

Ngay lần đầu cầm quyển sách trên tay, đọc giả sẽ thấy ngay được lời nhận xét của nhà đầu tư thành công nhất thế giới hiện nay – Warren E. Buffett: “Cuốn sách hay nhất về đầu tư từng được viết cho đến nay”. Lời nhận xét không thể tốt hơn này sẽ tiếp thêm sự hứng thú cũng như tò mò của những nhà đầu tư với quyển sách. Đọc giả cũng sẽ ấn tượng khi biết về tiểu sử của tác giả Benjamin Graham, người được xem là cha đẻ của “Thuyết đầu tư giá trị”. Lý thuyết đã được nhiều nhà đầu tư thành công trên thế giới hiện nay áp dụng, và người áp dụng thành công nhất đó chính là tỷ phú Warren E. Buffett. Những cuốn sách của nhà đầu tư tài ba Benjamin Graham viết đều chứa đựng bên trong đó là một kho triết lý về đầu tư và những kinh nghiệm vô giá qua hàng chục năm tham gia thị trường chứng khoán.

Ngay từ đầu quyển sách, Graham đã đưa ra khái niệm “Hoạt động đầu tư là hoạt động dựa trên sự phân tích kỹ lưỡng, hứa hẹn sự an toàn của vốn và mang lại một phần lời lãi thỏa đáng. Các hoạt động không đáp ứng được các yêu cầu đó là hoạt động đầu cơ.”. Chính khái niệm này đã giúp cho mọi người tham gia thị trường chứng khoán có thể xác định mình đang là một “nhà đầu tư” hay là một “nhà đầu cơ”. Theo quan điểm của Ben. Graham, ông không bao giờ muốn trở thành một “nhà đầu cơ”, ông luôn mong mọi người trở thành một nhà đầu tư thực thụ. Graham đã chia nhỏ nhà đầu tư thành hai loại: nhà đầu tư phòng thủ và nhà đầu tư mạnh bạo. Nhà đầu tư “mạnh bạo” theo Graham không phải là một người chịu nhiều khả năng rủi ro hơn bình thường hoặc một người mua các chứng khoán “tăng nhanh mạnh mẽ”, một nhà đầu tư mạnh bạo đơn giản là một người sẵn sàng bỏ thêm thời gian và công sức vào việc nghiên cứu danh mục đầu tư của mình. Mặc dù có sự phân loại khác nhau giữa nhà đầu tư mạnh bạo và nhà đầu tư phòng thủ, nhưng Graham vẫn đưa ra những phương châm chung trong việc quản lý danh mục đầu tư của hai loại nhà đầu tư:

• • • Phương châm quan trọng nhất đó chính là đa dạng hóa danh mục đầu tư. Chúng ta thường được nghe lời khuyên “đừng bao giờ cho tất cả số trứng vào một rổ” của tỷ phú Warren E. Buffett. Học trò xuất sắc nhất của Graham đã tiếp thu rất tốt phương châm để đạt được sự thành công đến bây giờ. Trong sách “NHÀ ĐẦU TƯ THÔNG MINH”, Graham đã đưa ra tỷ lệ 25% đến 75% quỹ của mình vào cổ phiếu, và mức tỷ lệ tương ứng là75% xuống 25% của quỹ cho trái phiếu tùy vào tình hình thị trường. Graham còn đưa ra số lượng cổ phiếu cần có trong danh mục đầu tư nên có từ 10 đến 30 cổ phiếu để hạn chế thấp nhất những rủi ro.
    • Những phương châm trong việc lựa chọn cổ phiếu cũng như trái phiếu cho hai loại nhà đầu tư khác nhau cũng được Graham đề cập. Đó là những tiêu chí lựa chọn trái phiếu, cổ phiếu hay lựa chọn những quỹ đầu tư. Ngoài ra có một vài lời khuyên rất đáng chú ý. Đối với nhà đầu tư phòng vệ cũng như mạnh bạo, những gì bạn không làm cũng quan trọng như những gì bạn làm. Graham khuyên những nhà đầu tư mạnh bạo nên tránh xa những trái phiếu cấp hai, những cổ phiếu ưu đãi và cả trái phiếu chính phủ nước ngoài. Bên cạnh đó còn phải tránh xa các phát hành cổ phiếu thường mới (IPO), Graham đưa ra rất nhiều ví dụ sau khi các phát hành cổ phiếu mới, giá của chúng sẽ thường giảm xuống rất sâu. Cha đẻ của thuyết đầu tư giá trị đã chỉ ra các phát hành cổ phiếu mới đa số diễn ra lúc thị trường sôi động, lúc mà các nhà đầu tư đang trọng trạnh thái hưng phấn, khiến cho những định giá về giá của cổ phiếu thường sẽ cao hơn rất nhiều so với giá trị thực của nó. Graham cũng đã chỉ ra cho đọc giả mối quan hệ tỷ lệ nghịch giữa lợi nhuận với số lần giao dịch. Ông giải thích rất đơn giản, chính chi phí của mỗi lần thực hiện giao dịch sẽ bào mòn lợi nhuận mà bạn đạt được. Trong mỗi giao dịch, bạn có thể lời hoặc lỗ, nhưng những nhà môi giới sẽ luôn có lời bởi phí giao dịch mà bạn phải trả cho họ. Những lời khuyên trên đã giúp những nhà đầu tư có thể quản lý danh mục của mình hiệu quả hơn.
    • Một khái niệm mới nhưng rất quan trọng được Graham nêu ra trong quyển sách đó là “số dư an toàn”. Đây được xem là khái niệm chủ chốt của những nhà đầu tư giá trị. Số dư an toàn được Graham đưa ra để cố gắng hạn chế các rủi ro trong việc định giá các chứng khoán. Các đọc giả có thể tìm hiểu chi tiết về khái niệm này được đưa ra ở chương cuối cùng của sách.

Không có gì là hoàn hảo, và quyển sách này cũng vậy. Tuy nó được đánh giá rất cao vào thời gian nó phát hành ra, nhưng đến thời điểm này, những dữ liệu trong sách vào những năm 60 – 70 của thế kỷ trước đã gây rất nhiều khó khăn cho người đọc để có thể theo dõi và hiểu rõ các ví dụ. Những khó khăn này cũng đã được nhà xuất bản nhận ra và cố gắng khắc phục. Trong lần xuất bản gần nhất, sau mỗi chương đều có những lời bình luận, các ví dụ về các công ty trong giai đoạn hiện nay của Jason Zweig, cây viết bậc thầy của tạp chí Money. Tuy có những trở ngại trong việc hiểu được hết cuốn sách, việc đọc được quyển sách này sẽ giúp ích rất nhiều cho những nhà đầu tư mong muốn có được thành công bền vững.

“Học đi đôi với hành”, việc nhà đầu tư đã hết đọc quyển sách “NHÀ ĐẦU TƯ THÔNG MINH” là rất tốt, nhưng chưa đủ. Nhà đầu tư cần phải áp dụng được những phương châm ấy vào chính thị trường chứng khoán Việt Nam. Việc áp dụng có thành công hay không sẽ tùy thuộc vào khả năng của từng nhà đầu tư. Nhưng chắc chắn trong việc áp dụng này, mọi nhà đầu tư đều sẽ gặp một số trở ngại nhất định như:

• • • Thị trường chứng khoán Việt Nam được xếp vào những thị trường mới nổi, đối lập hoàn toàn với Thị trường được nói đến trong sách có lịch sử hơn 200 năm là thị trường chứng khoán Mỹ. Do đó, những hình thức đầu tư ở thị trường Việt Nam là chưa đầy đủ, cũng như sự khó khăn trong việc thu thập số liệu trong quá khứ về các công ty trong từng giai đoạn cụ thể.
    • Các quy định, nghị định liên quan đến thị trường chứng khoán Việt Nam còn chưa thật sự chặt chẽ và đầy đủ, tạo cơ hội cho kẻ xấu có thể lợi dụng, gây rối loạn trên thị trường mà không có những biện pháp ngăn chặn hiệu quả.

Quyển sách “NHÀ ĐẦU TƯ THÔNG MINH” xứng đáng là “kinh thánh” trong lĩnh vực đầu tư giá trị. Chúng ta đã thấy được những thành công vượt bậc trong việc đầu tư từ những học trò của Benjamin Graham. Những người hiện nay đã trở thành tỷ phú trên thế giới, mà đầu tiên cần kể đến là Warren E. Buffett. Thế giới ngày nay thay đổi không ngừng, tuy nhiên những phương châm do Graham đề ra trong quyển sách đã được chứng minh là vẫn hiệu quả cho đến bây giờ và sau này. Vì thế, quyển sách “NHÀ ĐẦU TƯ THÔNG MINH” xứng đáng có được một vị trí quan trọng trong danh sách những cuốn sách về tài chính mà mỗi nhà đầu tư cần phải đọc, giống như đề xuất của Bussiness Insider. Và có lẽ sẽ còn rất lâu mới có một cuốn sách về đầu tư khác làm thay đổi nhận xét “cuốn sách hay nhất về đầu tư từng được viết cho đến nay” của Warren E. Buffett.